Projekt dotyczy zagadnienia percepcji klubowych rywalizacji piłkarskich w krajach Grupy Wyszehradzkiej (Polska, Czechy, Słowacja i Węgry). Jego głównym celem jest identyfikowanie i przeanalizowanie tego społeczno-politycznego i kulturowego fenomenu oraz stworzenie na bazie odpowiedzi respondentów „mapy cieplnej” rywalizacji pomiędzy kibicami drużyn piłkarskich w Europie Środkowo-Wschodniej. Głównym celem proponowanego projektu jest zbadanie jak kibice postrzegają istotę swych relacji z kibicami rywali oraz jaka jest ich hierarchia ważności, a także zrozumienie ich motywów oraz głębszych społecznopolitycznych i kulturowych czynników, którymi warunkowane są wspomniane rywalizacje.

Materiał badawczy zostanie zebrany w drodze największego w historii badania ilościowego i jakościowego kibiców piłkarskich w Europie. Badanie będzie się składało z dwóch kolejno następujących po sobie komponentów: jakościowego (serii 20 pogłębionych wywiadów indywidualnych z zagorzałymi kibicami z Polski, Czech, Słowacji i Węgier) oraz ilościowego (badania CAWI obliczonego na pozyskanie odpowiedzi od około 100 000 respondentów-kibiców z Europy Środkowo Wschodniej). Wyniki pierwszego komponentu pomogą stworzyć właściwy kwestionariusz dla komponentu drugiego, którego wyniki z kolei pozwolą poznać odpowiedź na kluczowe pytania badawcze projektu. Wyniki obu komponentów będą komplementarne względem siebie i pozwolą na lepsze zrozumienie znaczenia społeczno-politycznych oraz kulturowych uwarunkowań rywalizacji futbolowych.

Zagadnienie percepcji klubowych rywalizacji piłkarskich w Europie nie było dotąd przedmiotem badań akademickich zakrojonych na taką skalę. Projekt może mieć znaczący wpływ na rozwój naukowego poznania zjawisk, które są w bezpośredni sposób warunkowane przez rywalizacja piłkarskie, takich jak: zainteresowanie kibiców i mediów, poziom satysfakcji z konsumpcji futbolu, zaangażowanie kibiców oraz różne formy patologicznych zachowań i nieporządku publicznego (przemoc, chuligaństwo, mowa nienawiści, rasizm, homo- i ksenofobia).

W naszym projekcie badamy przede wszystkim moderującą rolę kontekstu kulturowego dla siły i kierunku związków między publiczną opieką nad dzieckiem i rozwiązaniami mającymi na celu godzenie życia zawodowego z rodzinnym na poziomie przedsiębiorstwa a zatrudnieniem kobiet i możliwościami osiągania przez nie równowagi między pracą i życiem prywatnym. Pierwsze badanie w projekcie (badanie 1) ma na celu analizę wpływu reformy wprowadzającej (a) uprawnienie do, a następnie (b) obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego dla pięciolatków w Polsce na zatrudnienie kobiet, z uwzględnieniem moderującej roli lokalnego kontekstu kulturowego. W drugim badaniu (badanie 2) analizujemy zależności między opieką nieformalną i formalną nad dzieckiem i wpływ dostępu do opieki nieformalnej na możliwości zaangażowania matek w pracę zawodową w różnych regionalnych kontekstach kulturowych – w Polsce oraz Wschodnich i Zachodnich Niemczech. Trzecie badanie (badanie 3) ma na celu analizę wpływu wprowadzenia na poziomie przedsiębiorstwa rozwiązań umożliwiających godzenie życia zawodowego z rodzinnym na zatrudnienie kobiet w tych przedsiębiorstwach, w różnych kontekstach regionalnych – Polsce, Niemczech Wschodnich i Zachodnich. Ostatnie badanie (badanie 4) ma na celu porównanie związków pomiędzy pracą z domu a możliwościami osiągnięcia równowagi między pracą a życiem prywatnym wśród matek i ojców w Polsce, Niemczech Zachodnich i Wschodnich.

Niniejsze badanie pozwoli wyjaśnić, w jaki sposób instytucje w państwach o bardzo różnych tradycjach i doświadczeniach historycznych upodabniają się do siebie. Zjawisko imitacji instytucji pomiędzy krajami zostało szczegółowo opisane przez naukę w ostatnich dekadach, jednak istniejące ujęcia nie pokazują w sposób systematyczny procesów, które pozwalają przezwyciężyć początkowe poczucie zagrożenia własnego porządku, by ostatecznie doprowadzić do sytuacji, w których obcy model organizacji zaczyna być postrzegany jako atrakcyjny i warty wprowadzenia u siebie. Zjawisko to chcę badać na przykładzie systemów edukacyjnych, ponieważ: po pierwsze edukacja jest kluczowa dla budowy nowoczesnych państw, po drugie, edukacja jest obszarem, gdzie przekazywane są treści fundamentalne dla budowy tożsamości grup społecznych, i po trzecie, szkoła jest miejscem, gdzie państwo „spotyka” swoich obywateli i wpływa na ich socjalizację. Analiza to zostanie przeprowadzona na przykładzie ewolucji chińskiego systemu edukacji pomiędzy latami 1840 i 1990. Chiny są ciekawym przypadkiem, ponieważ Zachodni model instytucjonalny napotkał tam wyrazisty, dobrze ugruntowany od XIII-XIV wieku własny model szkolnictwa. Dlatego opór przeciwko zmianie instytucjonalnej powinien być tam najsilniejszy. W badanym okresie ewolucja chińskich instytucji związana była z rozmaitymi wpływami, najpierw cesarski system egzaminów został skonfrontowany ze szkolnictwem wprowadzonym przez europejskich misjonarzy, następnie duże wpływy zyskał japoński model edukacji (sam wzorowany na instytucjach niemieckich i amerykańskich), kolejnym ważnym czynnikiem była bliskość systemu brytyjskiego, funkcjonującego w Hong Kongu, wreszcie w czasach Mao wprowadzono w Chinach model radziecki edukacji. W latach 1980-1990 w czasie reform Deng Xiaopinga dokonano wiele zmian, dostosowujących chińskie szkolnictwo do standardów międzynarodowych (Zachodnich).

Celem naukowym projektu, który konkretyzuje problem badawczy, jest identyfikacja oraz określenie statusu aksjologicznego postaw politycznych użytkowników kryptowalut w Polsce. Cel ten obejmuje dwie sfery- metodologiczną oraz poznawczą. Na sferę metodologiczną projektu, składają się dwa cele: identyfikacja postaw politycznych oraz wartości je charakteryzujących, które współcześnie występują w polskim społeczeństwie, a także opracowanie oraz weryfikacja przyjętego ex-ante modelowego układu
predykatów charakterystycznych dla danej postawy politycznej, co finalnie doprowadzi do stworzenia polityczno-psychologicznego portretu typowego przedstawiciela każdej z grup. Cele poznawcze z kolei skupiać się będą na identyfikacji, a także empirycznej weryfikacji postaw politycznych oraz wartości je określających wśród użytkowników kryptowalut w naszym społeczeństwie. Na etapie heurystycznym sformułowano następującą hipotezę główną, która będzie podlegała weryfikacji empirycznej w toku postępowania badawczego – Postawy polityczne użytkowników kryptowalut w Polsce maja istotny wpływ na ich zainteresowanie środkami płatniczymi, zdecentralizowanymi wolnymi od gotówki, opłat,
bezpiecznymi oraz niepodlegającymi kontroli instytucji państwa (H0).
Projekt badawczy zostanie zrealizowany w trzech następujących po sobie, wzajemnie powiązanych, koherentnych fazach postępowania badawczego, na które będą składać się kolejne etapy badań. Będzie prowadzony poprzez triangulację metod i technik badawczych, takich jak:

(1) analiza danych zastanych, która posłuży zbadaniu podstaw teoretycznych projektu oraz wyodrębnieniu predykatów określających postawy polityczne;

(2) Indywidualne Wywiady Pogłębione przeprowadzonych w celu zbudowaniu typologii postaw
politycznych, a później pogłębieniu wyników badań ilościowych;

(3) ankieta internetowa Computer Assisted Web Interview (CAWI), przeprowadzona reprezentatywnej próbie, wykorzystana dla empirycznego pomiaru

postaw. Dla przeprowadzenia projektów i osiągnięcia zakładanych celów badawczych, niezbędne będzie zastosowanie metod drugiego rzędu, zaliczanych do podstawowych w nauce o polityce np.: analiza systemowa, metoda porównawcza, metoda behawioralna, metoda decyzyjna, metoda leksykalna, czy też takich, które rozwinęły się w socjologii np. metoda socjologii rozumiejącej. Uzasadniając podjęcie problemu badawczego w pierwszej kolejności należy wskazać na przesłanki o charakterze akademickim, wynikające z obiektywnego stanu niewiedzy na temat badanego zjawiska. Jak dotychczas w żadnym ujęciu tematyka kryptowalut nie była poruszana na gruncie nauk społecznych lub im
pokrewnych. Jedynie w ekonomii pojawiają się wybiórcze analizy związane z innowacyjnym wymiarem problemu i samych użytkowników. Powstanie kryptowalut niesie za sobą potencjalne konsekwencje, takie jak utrata przez państwo historycznego monopolu w dziedzinie emisji oraz zarządzania środkami płatniczymi. Kryptouserów można podzielić na nabywców oraz inwestorów. Mimo powyższych różnic, użytkownicy
kryptowalut są grupą względnie hegemoniczną. Charakterystyka motywacji im przyświecających, a także pozostałe obserwacje poczynione w toku postępowania badawczego doprowadzą do zapełnienia wyraźnej luki, i będą one miały charakter wyjaśniający. Owa luka wydaje być się warta uzupełnienia także z powodów
praktycznych, ze względu na dążenie do formułowania wielowymiarowych wniosków. Aplikacyjny wymiar projektu związany jest z potencjalnym wykorzystaniem wyników w procesie tworzenia prognoz. Będą one określać ich natężenie, kierunek i przewidywać ich skutki, na płaszczyznach sygnalizujących potencjalnie wystąpienie niepożądanych zjawisk. Te prognozy będą główne dotyczyć postaw skrajnych scharakteryzowanych i wyodrębnionych w toku postępowania badawczego. Należy zwrócić uwagę, że
społeczność użytkowników kryptowalut stale się rozwija, zatem wyniki pozwolą potencjalnie na prognozowanie skali zjawiska oraz opracowanie polityk, których efektem będzie możliwe lepsze przystosowanie do zachodzących zmian. Dynamika rozwoju sprawia, że uzasadnieniem podjęcia problemu badawczego jest jego aktualność, chociaż jest to przesłanka o charakterze wtórnym, pobocznym.

Celem niniejszego projektu jest zbadanie dyskursu publicznego w Kirgistanie oraz jego relacji z prowadzoną przez ten kraj polityką zagraniczną. Kirgistan jest państwem w poradzieckiej Azji Centralnej – wyjątkowym regionie, leżącym na styku wielkich cywilizacji i konglomeratem kultur, gdzie nakładają się na siebie elementy radzieckie, islamskie, koczownicze i wiele innych. Region ten jest polem tzw. Nowej Wielkiej Gry, czyli rywalizacji czołowych mocarstw – Stanów Zjednoczonych, Rosji, Chin, jak również mocarstw regionalnych, takich jak Turcja czy Iran. Każde z tych państw chce w najefektywniejszy sposób realizować tam swoje interesy, co ma często negatywny wpływ na sytuację społeczną, polityczną i gospodarczą tamtejszych republik. W tym projekcie zbadane zostanie, jak w Kirgistanie – pięciomilionowym państwie o największym w regionie stopniu demokratyzacji i imitacji zachodnich modeli transformacji – postrzega się walkę wielkich mocarstw oraz swoją własną pozycję w tej grze. Dzięki temu uzupełnimy naszą wiedzę o dynamice stosunków międzynarodowych w tym regionie o perspektywę wewnętrzną.

Głównym celem naukowym projektu jest pogłębienie wiedzy na temat zależności pomiędzy wzrostem liczby imigrantów świadczących usługi w sektorze opieki domowej dla osób starszych w Polsce a jakością tych usług. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na zachodzące zmiany w obszarze polityki imigracyjnej oraz polityki senioralnej (ze szczególnym uwzględnieniem opieki długoterminowej) w konsekwencji wzrostu migracji do sektora opiekuńczego. Migracje do sektora opieki, wskutek zjawisk defamilizacji opieki, atomizacji rodziny oraz braku systemowych rozwiązań w sektorze opieki domowej, prowadzą do zróżnicowania poziomu jakości usług opiekuńczych. Jednocześnie rośnie rola podmiotów nieformalnych, które w ograniczonym stopniu podlegają kontroli instytucji państwowych. W konsekwencji rozwija się szara strefa w opiece domowej, a osoby starsze otrzymują usługi opiekuńcze niskiej jakości.

Głównym celem projektu jest opracowanie i stworzenie nowoczesnego symulatora WiSG, który będzie mógł być skutecznie wykorzystywany do szkolenia pracowników Straży Granicznej w zakresie doskonalenia procedur użycia broni i ŚPB, jak i prowadzenia kompleksowych ćwiczeń z zakresu kontroli osób, pojazdów i towarów – dzięki implementacji innowacyjnej Interaktywnej Jaskini Multimedialnej 3D. WiSG pozwoli na doskonalenie szerokiego wachlarza umiejętności: od planowania działań w zależności od narzuconej i zmiennej sytuacji operacyjnej, przez podejmowanie decyzji w warunkach działania zgodnych z właściwością Straży Granicznej, użycia i wykorzystanie umiejętności strzeleckich oraz ŚPB, aż do udzielenia pierwszej pomocy i sporządzenia stosownej dokumentacji. System zostanie wyposażony w wektorową mapę Polski oraz wskazane przez Gestora lokacje, które zostaną fotorealistycznie odwzorowane w środowisku symulacyjnym.

Od czasu wprowadzenia urlopu rodzicielskiego w Szwecji w 1974 r. coraz więcej krajów europejskich i pozaeuropejskich wprowadza ten rodzaj urlopu po to, by umożliwić nie tylko pracującym matkom, ale także pracującym ojcom, sprawowanie osobistej opieki nad dziećmi. Urlop rodzicielski stopniowo staje się bardziej hojny (pod względem długości i wysokości zasiłku rodzicielskiego). W niektórych krajach część urlopu rodzicielskiego jest zarezerwowana wyłącznie dla ojców. Z prowadzonych badań empirycznych wynika, że wykorzystanie urlopu rodzicielskiego przez ojca jest ważne dla jego relacji z dzieckiem, stabilności związku/małżeństwa oraz równości płci tak na rynku pracy, jak i w domu. Jednak wielu mężczyzn nie korzysta z przysługującego im prawa do urlopu rodzicielskiego. Przykładowo, w Niemczech, gdzie rodzice otrzymują dwa dodatkowe, dobrze płatne miesiące urlopu pod warunkiem, że każdy z nich skorzysta z co najmniej dwóch miesięcy tego urlopu, odsetek ojców, którzy w ogóle nie korzystają z urlopu rodzicielskiego przekracza 60 procent. Również w wielu innych krajach zdecydowana większość ojców nie korzysta z przysługującego im prawa, a odsetek niekorzystających z urlopów często przekracza 90 procent. Do jakiego stopnia niekorzystanie z urlopów rodzicielskich jest wynikiem podejmowania przez ojców wolnych/swobodnych wyborów? Czy decyzje ojców o skorzystaniu z urlopu są rezultatem dokonania przez nich swobodnego/wolnego wyboru? Dotychczasowe badania naukowe nie udzieliły jeszcze na te pytania odpowiedzi.

Dr hab. Anna Kurowska proponuje innowacyjne i kompleksowe ramy teoretyczne, a także rozwija nowe metody mające na celu zbadanie zakresu w jakim ludzie dokonują wolnych wyborów w kwestii korzystania lub nie ze swoich praw socjalnych, usług czy świadczeń społecznych. Jej koncepcja teoretyczna i metodologiczna zostanie w projekcie zastosowana do empirycznej analizy zakresu wolności wyboru przez ojców (nie) korzystania z przysługującego im prawa do urlopu rodzicielskiego oraz czynników ograniczających tę wolność w czterech krajach: Japonii, Niemczech, Polsce i Szwecji.

Celem projektu jest zbadanie zmian demokratycznych lub autokratycznych w ramach struktur regionalnych i lokalnych w państwie oraz ich relacji z podobnymi procesami na poziomie krajowym (centralnym) – skupiając się na wpływie szczebla krajowego na niższe poziomy terytorialne. Wybór tematu wynikał z tego, że większość studiów nad zmianami demokratycznymi czy autokratycznymi koncentrowała się dotychczas na poziomie krajowym, podczas gdy są one ważne również na poziomach lokalnych i regionalnych. Istnieje więc wyraźna luka do wypełnienia. Dzięki badaniom na ten temat można ujrzeć pełen obraz zmian demokratycznych i autokratycznych oraz zrozumieć lepiej te procesy. Zbadany będzie przypadek Polski w latach 2010-2022 (trzy pełne kadencje struktur lokalnych i regionalnych), włącznie z okresem pandemii. Wybrano to państwo, ponieważ jest interesującym przypadkiem członka UE, który ma trzy poziomy terytorialne, kombinację scentralizowanego i zdecentralizowanego modelu administracji oraz różne profile polityczne władz lokalnych i regionalnych (włączając w to osoby bezpartyjne) i modele ich politycznych relacji z władzami centralnymi.

Projekt ma za zadanie analizę konfliktów zbrojnych, w które zaangażowana była w okresie pozimnowojennym Federacja Rosyjska. Główne cele projektu są następujące: ocena roli użycia siły we współczesnej rosyjskiej polityce zagranicznej; ocena specyfiki współczesnych rosyjskich działań wojennych na płaszczyźnie strategicznej i taktycznej; ocena adekwatności strategii i środków wybranych podczas tych konfliktów do realizowanych celów i uzasadniających wartości; ocena poziomu zgodności zachowań i działań Rosji w operacjach wojskowych z odpowiednimi normami prawa międzynarodowego (w tym prawa humanitarnego); porównanie rosyjskiego i zachodniego sposobu prowadzenia wojen.

Od czasu wprowadzenia urlopu rodzicielskiego w Szwecji w 1974 r. coraz więcej krajów europejskich i pozaeuropejskich wprowadza ten rodzaj urlopu po to, by umożliwić nie tylko pracującym matkom, ale także pracującym ojcom, sprawowanie osobistej opieki nad dziećmi. Urlop rodzicielski stopniowo staje się bardziej hojny (pod względem długości i wysokości zasiłku rodzicielskiego). W niektórych krajach część urlopu rodzicielskiego jest zarezerwowana wyłącznie dla ojców. Z prowadzonych badań empirycznych wynika, że wykorzystanie urlopu rodzicielskiego przez ojca jest ważne dla jego relacji z dzieckiem, stabilności związku/małżeństwa oraz równości płci tak na rynku pracy, jak i w domu. Jednak wielu mężczyzn nie korzysta z przysługującego im prawa do urlopu rodzicielskiego. Przykładowo, w Niemczech, gdzie rodzice otrzymują dwa dodatkowe, dobrze płatne miesiące urlopu pod warunkiem, że każdy z nich skorzysta z co najmniej dwóch miesięcy tego urlopu, odsetek ojców, którzy w ogóle nie korzystają z urlopu rodzicielskiego przekracza 60 procent. Również w wielu innych krajach zdecydowana większość ojców nie korzysta z przysługującego im prawa, a odsetek niekorzystających z urlopów często przekracza 90 procent. Do jakiego stopnia niekorzystanie z urlopów rodzicielskich jest wynikiem podejmowania przez ojców wolnych/swobodnych wyborów? Czy decyzje ojców o skorzystaniu z urlopu są rezultatem dokonania przez nich swobodnego/wolnego wyboru? Dotychczasowe badania naukowe nie udzieliły jeszcze na te pytania odpowiedzi.

Dr hab. Anna Kurowska proponuje innowacyjne i kompleksowe ramy teoretyczne, a także rozwija nowe metody mające na celu zbadanie zakresu w jakim ludzie dokonują wolnych wyborów w kwestii korzystania lub nie ze swoich praw socjalnych, usług czy świadczeń społecznych. Jej koncepcja teoretyczna i metodologiczna zostanie w projekcie zastosowana do empirycznej analizy zakresu wolności wyboru przez ojców (nie) korzystania z przysługującego im prawa do urlopu rodzicielskiego oraz czynników ograniczających tę wolność w czterech krajach: Japonii, Niemczech, Polsce i Szwecji.

Masowa migracja do krajów Unii Europejskiej stawia przed nami wiele wyzwań. Jednym z najważniejszych jest współpraca i wytwarzanie dóbr publicznych mimo dzielących nas różnic. Jednak badania pokazują, że zaufaniem – zasobem niezbędnym do współpracy – znacznie mniej chętnie obdarzamy członków grup obcych niż członków naszej własnej grupy. Nasze badanie zastosuje eksperymenty – laboratoryjny i sondażowy – by zbadać, na ile pokolenie imigranta lub status osoby ubiegającej się o azyl w połączeniu ze statusem społecznym tej osoby wpływa na zaufanie, jakim jest ta osoba obdarzana przez członków innych grup. Wyniki pozwolą zrozumieć nie tylko czy odmienność kulturowa czy raczej nierówny status społeczny negatywnie wpływają na zaufanie między grupami w kontekście kryzysu migracyjnego, ale również jaką odgrywa w tym procesie legitymizacyjna rola państwa.

Choć literatura dotycząca szeroko rozumianej europeizacji obszaru postjugosłowiańskiego jest dość obszerna, partie polityczne były w niej dotychczas bagatelizowane. Jest to znaczącym niedopatrzeniem, bowiem – jak słusznie podkreślał Simon Hix – zarówno krajowa, jak i unijna polityka, są politykami partyjnymi. Ponadto funkcjonowanie systemów partyjnych wpływa w istotny sposób na stabilność systemów politycznych, a fakt ów jest szczególnie istotny, gdy zajmujemy się badaniem rzeczywistości politycznej państw o tak ważnym położeniu geopolitycznym, jak państwa postjugosłowiańskie oraz o tak trudnej (pomijając szczególny przypadek Słowenii) drodze do demokracji. Europeizacja partii jest rozumiana w badaniach jako dwutorowy proces. Z jednej strony składają się na niego odpowiedzi partii na zmiany środowiska ich działania związane z postępującym procesem integracji europejskiej (tzw. pośredni wymiar europeizacji). Z drugiej zaś zmiany, do których doszło pod wpływem współpracy krajowych ugrupowań politycznych z transnarodowymi federacjami partii politycznych (europartiami), grupami reprezentującymi je w Parlamencie Europejskim (PE), a w przypadku partii środkowoeuropejskich także z siostrzanymi formacjami z Europy Zachodniej.

Celem niniejszego projektu jest zbadanie wpływu procesu europeizacji na zmiany zachodzące w obrębie krajowych partii politycznych oraz systemów partyjnych pięciu państw postjugosłowiańskich mających co najmniej oficjalny status kandydatów do członkostwa w Unii Europejskiej (Macedonia, Czarnogóra, Serbia), tudzież będących już jej pełnoprawnymi członkami (Słowenia, Chorwacja). W przypadku partii, uwaga w analizie zostanie zwrócona na zachodzące pod wpływem europeizacji zmiany programowe i organizacyjne, zaś w badaniach systemów partyjnych podjęta zostanie próba oceny wpływu europeizacji na zmiany ich formatu (powstawanie nowych partii bądź rozłamy w starych ugrupowaniach) lub mechanizmów (zmiany wzorców rywalizacji i kooperacji partii).

W badaniach zostanie zastosowana triangulacja teorii, metod i technik badawczych. Z jednej strony będzie ona polegała na łączeniu teorii z zakresu studiów europejskich, przede wszystkim zaś neoinstytucjonalnego i – mającego z nim wspólne korzenie – umiarkowanie konstruktywistycznego paradygmatu badań nad integracją europejską oraz ujęć teoretycznych z zakresu dynamicznie rozwijających się badań nad europeizacją z teoriami zmiany i rozwoju partii (theories of party change and development). Z drugiej, na połączeniu metod jakościowych z ilościowymi oraz łączeniu kilku technik zbierania danych do analizy (analiza danych zastanych, przeprowadzenie częściowo ustrukturyzowanych wywiadów oraz ankiety). Wnioski płynące z przeprowadzonych badań, zostaną następnie skonfrontowane z płynącymi z literatury przedmiotu wnioskami analiz tego procesu w państwach środkowoeuropejskich. Tak szeroka analiza powinna umożliwić zarówno wskazanie specyficznych czynników wewnętrznych (krajowych) i zewnętrznych, które mogą mieć wpływ na przebieg i intensywność procesu europeizacji partii i systemów partyjnych, jak również stworzenie nowego modelu jego badań.

Choć w ostatnich dziesięcioleciach rośnie liczba państw przeprowadzających wolne i regularne wybory, często wiele do życzenia pozostawia ich uczciwość. Rozwija się bowiem zjawisko manipulacji wyborczych, wykraczających znacznie poza zwykłe fałszerstwa. Głównym celem badań jest analiza wpływu tych manipulacji na reżimy polityczne państw (przede wszystkim tzw. hybrydowe – znajdujące się pomiędzy demokracją a autorytaryzmem), wraz z zarysowaniem prognozy co do ich możliwych przemian. Badacze będą się koncentrować na zagadnieniu zachowywania uczciwej rywalizacji partii politycznych i równych szans w przejmowaniu władzy. Wybór tego tematu wynika przede wszystkim z obserwowanego dynamicznego rozwoju różnego rodzaju nadużyć wyborczych – dotyczących prawa, preferencji wyborców i samego głosowania, które faworyzują pojedyncze siły polityczne i zaczynają wpływać na różne elementy systemu politycznego, np. na dominację jednej partii politycznej, co w dłuższym czasie może doprowadzić do niedemokratycznych zmian. Politolodzy zauważyli w ostatnich latach to zjawisko i rozwinęli przede wszystkim studia teoretyczne. Jednak nie przeprowadzili dogłębnych badań konkretnych przypadków, które uwzględniłyby ich porównanie i nie podjęli szerszych rozważań na temat wpływu manipulacji na przemiany ustrojowe. Temu będzie służyć niniejszy projekt. Głównym przedmiotem badań będzie Turcja w okresie samodzielnych rządów jednego ugrupowania – Partii Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP) w latach 2002-2015 jako jeden z najlepszych przykładów do wskazania nadużyć wyborczych i ich wpływu na przekształcenia reżimu politycznego. Jednak badacze – politolodzy zajmujący się od wielu lat polityką turecką i obserwujący od dłuższego czasu wybory w Turcji, będą też rozpatrywali podobne przykłady państw (głównie z Europy Wschodniej i Ameryki Łacińskiej) dla pełniejszego zweryfikowania postawionych hipotez, na czele z tymi zakładającymi, że nieuczciwe praktyki wyborcze prowadzą do istnienia tzw. reżimów granicznych, które balansują między reżimami hybrydalnymi a autorytarnymi, ale ze względu na wzrost manipulacji wyborczych stopniowo zmierzają w kierunku tego drugiego rodzaju reżimów. Trwające dwa lata badania będą prowadzone z wykorzystaniem bogatej literatury polskiej i anglojęzycznej (w mniejszym stopniu tureckiej) oraz dostępnych baz danych/raportów dotyczących wyborów, ich uczciwości i demokracji. Poza tym przeprowadzone zostaną wywiady z: tureckimi politykami, przedstawicielami organizacji monitorujących wybory, ekspertami ds. prawa wyborczego, wyborów i demokratyzacji w Turcji. Wyniki częściowe badań zostaną przedstawione na specjalnej stronie internetowej, zawierającej też najważniejsze informacje o projekcie. Końcowe rezultaty zostaną opublikowane w monografii w języku angielskim w jednym z prestiżowych wydawnictw publikujących książki w tym języku. Rezultaty prac na danym etapie będą konsultowane z ekspertami z Polski i zagranicy.

Celem projektu badawczego jest ustalenie specyfiki ustrojowej organów kontroli konstytucyjności prawa państw poradzieckich. Ma to miejsce poprzez określenie i wyjaśnienie ich charakteru ustrojowego, miejsca w systemie władzy państwowej, dokonanie oceny przyporządkowanych im zadań, sposobu formowania, trybu ich pracy, mocy prawnej orzeczeń, statusu prawnego członków tych organów i przedstawienie wniosków odnoszących się do optymalizacji statusu ustrojowego organów kontroli konstytucyjności prawa jako organów ochrony konstytucji.

Głównym celem badań jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie o znaczenie oczekiwanego i uzyskanego bezpieczeństwa na rynku pracy przy podejmowaniu decyzji migracyjnych. Pozwoli to wnieść wkład do teorii wyjaśniających procesy migracji zarobkowych, szczególnie push and pull, która opisuje czynniki stymulujące i hamujące procesy migracyjne. Ponadto w projekcie zostaną również wykorzystane: „nowa ekonomia migracji” oraz teoria „migracji niepełnych”. Jako hipotezę przyjmujemy, że oczekiwane i uzyskane bezpieczeństwo na rynku pracy jest dodatkowym (obok poziomu wynagrodzeń czy podaży miejsc pracy), ważnym czynnikiem wpływającym na decyzje migracyjne.

Po rozpadzie ZSRR i podczas pierwszych lat rządów Władimira Putina Kreml oficjalnie odżegnywał się od ideologizacji polityki, a nowy prezydent zapewniał, że Rosja chce być „normalnym mocarstwem”. Wówczas mesjanizm (misjonizm) przez większość rosjoznawców był traktowany jako relikt przeszłości nie oddziałujący na polityczne myślenie rosyjskich elit. Ocena ta zmieniła się drastycznie pod wpływem tzw. zwrotu konserwatywnego oraz toczącego się konfliktu na Ukrainie. O renesansie rosyjskiego mesjanizmu zaczęto pisać w wiodących czasopismach (Financial Times, Economist), pojawiły się analizy i komentarze. Temu wzrostowi zainteresowania tematem nie towarzyszą jednak pogłębione opracowania zjawiska.
W zdecydowanej większości publikacji mesjanizm jest stosowany jako „wytrych” w celu uproszczonego wyjaśnienia polityki zagranicznej Rosji. Choć pomysł na niniejszy projekt zrodził się na długo przez zwrotem konserwatywnym, to prowadzona w ostatnich latach przez Kreml polityka retradycjonalizacji dyskursu publicznego jest ważnym argumentem na rzecz podjęcia niniejszego problemu – niezwykle aktualnego dla zrozumienia dynamiki rosyjskiej polityki.
W proponowanym przeze mnie ujęciu misja to przekonanie o wyjątkowości danej zbiorowości (państwa/narodu), które przejawia się w jej szczególnym przeznaczeniu (ros. особенное предназначение). Zakładam, że misję określają trzy współpowiązane cechy: (a) przekonanie o szczególnym przeznaczeniu, (b) poczucie wyższości moralnej (polityka w kategoriach moralnego obowiązku), (c) przekonanie o działaniu w interesie niepartykularnym. Celem badań jest poznanie i zrozumienie zjawiska współczesnego mesjanizmu w polityce zagranicznej Rosji poprzez ustalenie treści, kontekstu oraz funkcji misji w rosyjskim myśleniu o stosunkach międzynarodowych. Przedmiotem analizy jest rosyjski dyskurs oficjalny dotyczący polityki zagranicznej w latach 2000-2014. Zbadam zatem różne formy wystąpień (przemówienia, wywiady, komentarze, wystąpienia na konferencjach prasowych itd.) funkcjonariuszy państwowych mających wpływ na politykę zagraniczną Rosji. Realizacja projektu pozwoli nam zrozumieć nie tylko wielość i różnorodność typów misji, do jakich Rosja pretenduje, ale także dynamikę procesu samo-identyfikacji państwa rosyjskiego. Niniejszy projekt umożliwi także spostrzeżenia dotyczące uniwersalnych mechanizmów mesjanizmu politycznego. Mam nadzieję, że posłuży on za punkt wyjścia do badań komparatystycznych państw o różnych statusach – porównania Rosji (recovering power) z USA (dominating power) i Chinami (rising power). Projekt ma charakter multidyscyplinarny, łączy w sobie elementy politologii, socjologii, filozofii oraz kulturologii.

Proponowany przez autora projekt jest okazją do dogłębnego zbadania pozycji społecznej Afrykanerów, czyli przedstawicieli białej ludności Republiki Południowej Afryki oraz Namibii, w ramach istniejących na południu Afryki demokratycznych państw.

Wstępem do projektu ma być analiza zachodzących zmian tożsamości afrykanerskiej przy jednoczesnym zwróceniu uwagi na procesy, które dotychczas miały największy wkład w jej powstanie i kształtowanie tj. m.in.: Wielki Trek, wojny burskie, wyznanie kalwińskie, apartheid. Ważnym elementem badań będzie analiza samookreślenia się Afrykanerów i ich stosunku do istniejących realiów oraz poczucia bycia jedynym białym plemieniem Afryki.

Projekt jest też próbą naukowego zmierzenia się ze stereotypami, które ciążą na tej społeczności. Autor proponuje kompleksowe zbadanie i opisanie afrykanerskich organizacji takich jak AfriForum czy Solidariteit, które stawiają sobie za cel obronę interesów tej społeczności w zmieniających się stosunkach społecznych w Republice Południowej Afryki, a także szczegółowe przeanalizowanie propozycji i możliwości utworzenia autonomii bądź też odrębnego afrykanerskiego państwa w granicach współczesnej RPA, na przykładzie Oranii oraz Kleinfontein – dwóch miejscowości zamieszkanych wyłącznie przez Afrykanerów. Nieodzownym elementem projektu będą badania przeprowadzone w Republice Południowej Afryki oraz Namibii w III roku trwania projektu. Integralną częścią projektu ma być wydanie publikacji podsumowującej wyniki badań autora, które przybliżyłyby tematykę Afrykanerów przeciętnemu polskiemu czytelnikowi, a także uzupełniłyby dotychczasowy, skromy stan wiedzy polskiej nauki na ten temat.

Projekt porusza tematykę roli partii politycznych we współczesnych demokracjach. Kluczowe pytanie badawcze dotyczy mechanizmu adaptacji partii do zmieniających się okoliczności warunkujących ich relację ze społeczeństwem i państwem. By uchwycić zmiany organizacyjne partii politycznych, badanie zostanie przeprowadzane w okresie kampanii wyborczych do Parlamentu Europejskiego i Polskiego Parlamentu, w maju i na jesieni 2019 roku we wszystkich okręgach wyborczych. Hipoteza zakłada, że partia nie jest tworem jednorodnym organizacyjnie. W ramach jednego cyklu wyborczego partie mogą dokonywać różnych wyborów organizacyjnych, aby odpowiedzieć na różne nowe wyzwania, jakie stwarzają środowiska instytucjonalne różnych poziomów.

Badanie obejmuje cztery wymiary analizy: kandydatów partyjnych w wyborach, programy wyborcze partii, zjawisko profesjonalizacji partii politycznych i analizę finansów partyjnych. W ramach tych obszarów analizowane będą: a) partyjne reguły prezentacji kandydatów i proces ich selekcji, b) proces formułowania programu wyborczego, c) techniki prowadzenia kampanii wyborczych, d) źródła finansowania kampanii i struktura wydatków partii w trakcie kampanii.

W projekcie będą wykorzystane różne techniki analizy: od zbierania danych powszechnie dostępnych, wywiadów z lokalnymi elitami partyjnymi i kandydatami w wyborach do Parlamentu Europejskiego i Sejmu, aż po analizę treści gazet lokalnych.

Projekt jest częścią międzynarodowego konsorcjum badawczego obejmującego, oprócz Polski, kraje, takie jak: Belgia, Irlandia, Niemcy, Włochy.

Projekt jest realizowany w programie Harmonia 9 Narodowego Centrum Nauki pod kierunkiem dra hab. Wojciecha Gagatka.

Członkami zespołu badawczego są eksperci (politologowie, socjologowie, medioznawcy i psychologowie) wyselekcjonowani spośród wielu kandydatów. Wykonawcy przeszli szkolenie dotyczące prowadzenia wywiadów z politykami i zbierania materiałów o kampaniach wyborczych. Są to następujące osoby:

1. 1. Maria Wincławska
   2. Katarzyna Myślińska-Szarek
   3. Jakub Klepański i Karolina Pirianowicz
   4. Klaudia Wolniewicz-Slomka
   5. Arkadiusz Lewandowski
   6. Paweł Stępień
   7. Jakub Kowalik
   8. Ewelina Kancik-Kołtun
   9. Krzysztof Matuszek
   10. Joanna Grzechnik
   11. Agata Marciniak
   12. Mateusz Bartoszewicz
   13. Adam Jarosz
   14. Daniel Płatek